Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης για την απλοποίηση των διαδικασιών Αδειοδοτήσεων των Επιχειρήσεων, που τίθεται σε διαβούλευση κι αναμένεται να ψηφισθεί ως τα τέλη Απριλίου, παρουσίασε ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης.
Διευκόλυνση λειτουργίας της Κεντρικής Αδειοδοτικής Αρχής, Σύστημα «απλής αδειοδότησης», Μετάθεση των ελέγχων από το στάδιο ίδρυσης μιας εταιρίας στο στάδιο λειτουργίας της, Έλεγχοι των επιχειρήσεων από πιστοποιημένους φορείς, Κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης και Νέο πλαίσιο λειτουργίας για τα Επιχειρηματικά Πάρκα είναι τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το νέο σύστημα αδειοδοτήσεων.
Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης δύο είναι οι βασικές αρχές επί των οποίων κινείται το νομοσχέδιο: η συνολική απλοποίηση των αδειοδοτήσεων και οι ξεκάθαροι κανόνες του παιχνιδιού.
α) Συνολική απλοποίηση:
Η μεταρρύθμιση αφορά τόσο στις άδειες παντός είδους δραστηριότητας όσο και τις ειδικότερες άδειες.
-
Καταργείται η άδεια εγκατάστασης και απλοποιούνται οι διαδικασίες, που διατρέχουν σχεδόν όλες τις δραστηριότητες, δηλαδή τους έλεγχους πυροπροστασίας και του υγειονομικού.
-
Απλοποιούνται οι διαδικασίες ανά κλάδο δραστηριοτήτων, πχ.:
στη μεταποίηση, στον τουρισμό, στα λιμενικά έργα, στις εξορύξεις, στην επεξεργασία τροφίμων, στις ιχθυοκαλλιέργειες. -
Σε ότι αφορά στις χρήσεις γης εξετάζεται από το αρμόδιο Υπουργείο ΠΕΚΑ και τα λοιπά συναρμόδια Υπουργεία.
β). Οι Ξεκάθαροι κανόνες του παιχνιδιού
-
Αποσαφηνίζονται οι γενικοί όροι λειτουργίας, τα πρότυπα λειτουργίας και οι προδιαγραφές για κάθε δραστηριότητα.
-
Ψηφιοποιούνται όλες οι διαδικασίες αδειοδότησης, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα για τους πολίτες και τη Διοίκηση, μειώνοντας τα σημεία επαφής μεταξύ τους που γεννούν υποψίες για διαφθορά.
-
Εναρμονίζεται το καθεστώς των ελέγχων με τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές, ενώ οι έλεγχοι γίνονται από διαπιστευμένους ελεγκτές είτε του Δημοσίου είτε του Ιδιωτικού τομέα.
1. Διευκόλυνση λειτουργίας της Κεντρικής Αδειοδοτικής Αρχής
Ο νέος νόμος-πλαίσιο, θα συνδέεται με την ήδη θεσπισθείσα Κεντρική Αδειοδοτική Αρχή.
Η Κεντρική Αδειοδοτική Αρχή θα λειτουργεί ως υπηρεσία μιας στάσης για τους επενδυτές, αλλά με το νέο νόμο θα διευκολύνεται ακόμη περισσότερο η λειτουργία της, καθώς θα απλουστευθούν δραστικά, όλες οι διαδικασίες τις οποίες η Αρχή καλείται κατά περίπτωση να διεκπεραιώσει.
Ο νέος νόμος-πλαίσιο περιλαμβάνει τέσσερις τομές:
-
σύστημα «απλής αδειοδότησης» ή "υπεύθυνης δήλωσης".
-
όχι έλεγχοι εκ των προτέρων, αλλά έλεγχοι κατά τη λειτουργία
-
έλεγχος των επιχειρήσεων από πιστοποιημένους φορείς
-
κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης
1. Σύστημα «απλής αδειοδότησης» των επιχειρήσεων
Εισάγεται το σύστημα «απλής αδειοδότησης» των επιχειρήσεων.
Για τη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, θα μπορεί κανείς να ξεκινήσει μιαν επιχείρηση χωρίς να υποβάλλει αμέτρητες αιτήσεις και να περιμένει για έλεγχο. Με απλές βεβαιώσεις που θα υποβάλλονται μάλιστα, αποκλειστικά ηλεκτρονικώς -χωρίς άμεση εμπλοκή των αρχών- θα ξεκινάει την επιχείρησή του.
Συγκεκριμένα θα χρησιμοποιούνται τρία εργαλεία:
1. η αυτόσυμμόρφωση, όπου η ίδια η επιχείρηση δηλώνει υπεύθυνα πως έχει ήδη συμμορφωθεί και φέρει το βάρος της απόδειξης
2. η πιστοποίηση τρίτου, δηλαδή το outsourcing της διαδικασίας αδειοδότησης, όπως ήδη γίνεται π.χ. στην έκδοση πολεοδομικών αδειών, με τα πιστοποιητικά που εκδίδουν οι μηχανικοί και
3. η αξιοποίηση εργαλείων της αγοράς. Π.χ. επισυνάπτοντας ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο, θα συνάγεται πως η εγκατάσταση αυτή ήδη τηρεί τις προδιαγραφές ασφαλείας, καθώς οι εταιρίες που ασφαλίζουν μιαν εγκατάσταση, έχουν αναγκαστικά εξετάσει την εγκατάσταση
Ανάλογα με την κρισιμότητα του θέματος που αφορά στο δημόσιο συμφέρον, θα επιλέγεται ένα εκ των τριών εργαλείων.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Ως αποτέλεσμα της απλοποίησης και της εφαρμογής των εργαλείων, θα γίνει το εξής:
(α) Σε πολλές περιπτώσεις δραστηριοτήτων, π.χ. σε ένα επαγγελματικό εργαστήριο -ας πούμε: κεραμικής- θα αρκεί η δήλωση στο ΓΕΜΗ και στη ΔΟΥ.
Η Περιφέρεια θα ενημερώνεται ηλεκτρονικά για το γεγονός, χωρίς να κάνει κάτι επιπλέον ο πολίτης.
(β) Στις άλλες περιπτώσεις δραστηριοτήτων ,π.χ. σε ένα κλωστοϋφαντουργείο, όπου υπάρχουν ορισμένοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, – εν προκειμένω, να μην ενοχλούνται οι περίοικοι – και πάλι, δεν θα υπάρχει άμεση εμπλοκή των αρχών με έλεγχους στην αδειοδότηση.
Αντίθετα, θα χρησιμοποιούνται τα τρία εργαλεία που είπαμε, όπως είναι π.χ. η υπεύθυνη δήλωση ή πιστοποίηση τρίτου.
Έτσι θα βεβαιώνεται εύκολα και γρήγορα, πως η επιχείρηση ήδη τηρεί και θα τηρεί τους ,κατά δραστηριότητα, γενικούς όρους λειτουργίας, που θα καθοριστούν με ΚΥΑ μετά από εισήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και θα είναι σαφείς, εξαρχής.
(γ)Υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία, ως εξαίρεση. Εδώ εμπίπτουν κάποιες λίγες περιπτώσεις, όπως π.χ. μια φαρμακοβιομηχανία.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, για συνταγματικούς και άλλους λόγους, εδώ θα εξακολουθήσει να απαιτείται και κάποια έγκριση από τις Αρχές.
Όμως, και στην περίπτωση αυτή, δεκάδες επιμέρους άδειες που απαιτούνται, αντικαθίστανται από υπεύθυνες δηλώσεις και πιστοποιήσεις τρίτων.
Οι εξαιρέσεις στον κανόνα, δηλαδή οι δραστηριότητες όπου θα απαιτείται και οι αρχές να παρεμβαίνουν ενεργά πριν ξεκινήσει η επιχείρηση, θα καθορισθούν περιοριστικώς από τα αρμόδια Υπουργεία.
2.«Όχι έλεγχοι εκ των προτέρων, αλλά έλεγχοι κατά τη λειτουργία»
Μετατίθενται οι έλεγχοι από το στάδιο παροχής της άδειας στο στάδιο λειτουργίας της εκάστοτε δραστηριότητας.
Με το νέο σύστημα, δεν θα εξετάζεται εάν πληρούνται γενικώς και θεωρητικώς οι προϋποθέσεις πριν ξεκινήσει μια επιχείρηση, αλλά εάν τηρείται ο νόμος σε εγκαταστάσεις που ήδη λειτουργούν, στην πράξη.
Όπως ήδη συμβαίνει με επιτυχία, στις αδειοδοτήσεις χαμηλής όχλησης στη βιομηχανία.
Ο έλεγχος θα είναι σε δειγματοληπτική βάση, πιο ουσιαστικός και πιο αποτελεσματικός.
Κομβικό στοιχείο στο νέο σύστημα θα είναι η υιοθέτηση συγκεκριμένων προτύπων, τα οποία θα εφαρμόζονται ως τυφλοσούρτης, χωρίς διακριτική ευχέρεια για ερμηνείες από πλευράς των ελεγκτών.
Επομένως, μεγάλο μέρος της μεταρρύθμισης και της δουλειάς των Υπουργείων, αφορά ακριβώς την αποσαφήνιση των προδιαγραφών και των προτύπων που θέτει ο νόμος για την εκάστοτε δραστηριότητα, με βάση τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.
ΑΥΣΤΗΡΕΣ ΠΟΙΝΕΣ
Θεσπίζονται αυστηρές ποινές, ανάλογα με τη βαρύτητα της κάθε παράβασης και με τη μεγαλύτερη δυνατή αντικειμενικότητα.
Πρόκειται για ποινές όπου στην περίπτωση σοβαρών παραβάσεων ή υποτροπής, περιλαμβάνουν: πρόστιμα έως 3 εκατ. ευρώ ή 15 % του τζίρου της επιχείρησης, προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας, καθώς και ποινικές κυρώσεις για τους παραβάτες.
3. Έλεγχος των επιχειρήσεων από πιστοποιημένους φορείς
Οι έλεγχοι θα διεξάγονται από πιστοποιημένους φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, με βάση τα συγκεκριμένα πρότυπα προδιαγραφών, οργάνωσης και λειτουργίας.
Δηλαδή, οutsourcing θα υπάρχει στη διαδικασία των αδειοδοτήσεων, αλλά και σε μέρη των ελέγχων.
Για να γίνει, όμως, αυτό, οι φορείς θα πρέπει να έχουν τα προσόντα και να είναι πιστοποιημένοι.
Στο εξής, η κεντρική διοίκηση, αντί να ελέγχει κάθε επιχείρηση ξεχωριστά, θα ελέγχει τους ελεγκτές των επιχειρήσεων.
4. Κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης
Δημιουργείται ένα κεντρικό, ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης της αδειοδοτικής και ελεγκτικής διαδικασίας
Το σύστημα το οποίο θα έχει την μορφή ενός portal στο οποίο , όποιος θέλει να ξεκινήσει μια δραστηριότητα, θα μπαίνει στο σύστημα, θα βλέπει τί χρειάζεται, αλλά θα κάνει και πολλές από τις διαδικασίες για την αδειοδότηση.
Ταυτόχρονα, θα μπορεί να παρακολουθεί πώς προχωρούν οι διαδικασίες, αλλά θα διατηρείται και ενιαίο αρχείο, όπου θα συγκεντρώνονται όλα τα πιστοποιητικά.
Και στόχος μας είναι με το νέο σύστημα, η αδειοδότηση σε πολλές δραστηριότητες, να ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά και αυθημερόν.
Παράδειγμα:
Κάποιος θέλει να λειτουργήσει μια βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων.
i. Εισάγεται μέσω του συστήματος του ΓΕΜΗ, με το username και το password του.
ii. Μετά, πηγαίνει στο σχετικό πεδίο της μεταποίησης και βρίσκει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα βήματα που πρέπει να κάνει.
iii. Ανεβάζει μόνος του τις υπεύθυνες δηλώσεις στο σύστημα.
iv. Κατόπιν, για λογαριασμό του ο διαπιστευμένος λ.χ. μηχανικός ανεβάζει στο σύστημα, βεβαίωση που αναφέρει πως η εγκατάστασή του είναι σύννομη.
v. Τέλος, για λογαριασμό του ανεβάζει η αρμόδια αρχή τις τυχόν εγκρίσεις λειτουργίας -όπου και αυτές, τις έχει ηλεκτρονικά ζητήσει. ο επιχειρηματίας.
vi. Από τη στιγμή που θα συμπληρώσει όλα τα βήματα, λειτουργεί κανονικά.
Νέο πλαίσιο λειτουργίας για τα Επιχειρηματικά Πάρκα
Απλοποιούνται τόσο η διαδικασία εγκατάστασης των επιχειρήσεων σε επιχειρηματικά πάρκα, όσο και η διαδικασία ίδρυσής τους.
Στόχος η ενθάρρυνση ίδρυσης νέων πάρκων, αλλά και η διευκόλυνση της λειτουργίας των υφισταμένων.
Η φιλοσοφία είναι κάθε Πάρκο να αδειοδοτείται εκείνο για συγκεκριμένες χρήσεις κι από εκεί και πέρα, ο εκάστοτε φορέας λειτουργίας του να αδειοδοτεί τις επιχειρήσεις, που επιθυμούν να λειτουργήσουν εκεί, χωρίς καταρχήν παρέμβαση του Δημοσίου κατά την αδειοδότησή τους.
